?حکمت۷۱

?نشانه ی کمال عقل
امام(عليه السلام) فرمود: هنگامى كه عقل كامل گردد سخن كم مى شود.

?شرح مختصر

? اولاً ريشه مفهوم عقل، منع و جلوگيرى است و زانوبند شتر را از اين جهت «عقال» مى گويند كه او را از حركت باز مى دارد و از آنجا كه سخنان سنجيده، كم است و سخنان نسنجيده، بسيار، عقل به انسان مى گويد: بيشتر بينديش و كمتر بگو.

? ثانياً مطالبى كه گفتن آن ضرورت دارد نسبت به فضول كلام و سخنان زياد بسيار كمتر است، از اين رو افراد عاقل غالباً خاموش اند و به موقع سخن مى گويند. 

?ثالثاً انسان عاقل مى داند كه بيشترين و مهم ترين گناهان با زبان انجام مى شود بدين سبب براى محفوظ ماندن از عواقب زيان بار گناه سعى مى كند كمتر سخن بگويد; ولى متاسفانه افرادى را مى بينيم كه دم از ايمان مى زنند و گويى سخنان خود را جزء اعمال خود به حساب نمى آورند; در مجالس از آغاز تا پايان از سخنان لغو و بيهوده يا سخنانى كه آميخته با غيبت، اهانت و تهمت باشد ابا ندارند.

?رابعاً گفتار زياد، نيروها و انرژى هاى ذخيره انسان را بر باد مى دهد و وقت عزيز او را تلف مى كند و موجب دشمنى ها و عداوت ها مى شود، بنابراين عقل و شرع به ما فرمان مى دهد كه كم بگوئيد و گزيده بگوئيد.